W sytuacji, gdy w rok od wybuchu pandemii większość szkół na całym świecie jest częściowo lub całkowicie zamknięta, uczniowie zmuszeni są ograniczać czas spędzany poza murami własnego mieszkania, książka, bardziej niż kiedykolwiek dotąd, staje się źródłem siły do przezwyciężania przymusowej izolacji, wzmacniania więzi między ludźmi, poszerzania naszych horyzontów i pobudzania kreatywności.

Czas ten zdaje się wyjątkowo sprzyjać lekturze – zarówno indywidualnej, dla własnej przyjemności, jak i wspólnemu czytaniu z bliskimi. Dzieląc się pasją do lektury i płynącą z niej wiedzą, stajemy się częścią wspólnoty, również międzynarodowej, i nie ma lepszego sposobu na przezwyciężenie poczucia samotności, zgodnie z zasadą: czytając, nigdy nie czujesz się sam. 

Obchodzony w tym roku po raz 27. Światowy Dzień Książki i Praw Autorskich, tradycyjnie poświęcony jest promocji literatury i czytelnictwa, a także problematyki związanej z ochroną praw autorskich. Co roku staje się okazją do dyskusji na temat roli książki jako źródła wartości i wiedzy, a także skarbnicy dziedzictwa niematerialnego i różnorodności kulturowej oraz narzędzia dialogu.

Historia Światowego Dnia Książki i Praw Autorskich

Dzień proklamowany został w 1995 roku, na 28. Sesji Konferencji Generalnej UNESCO. Historycznie, idea święta książki ma swój początek w Katalonii i sięga 1930 r. Data obchodów – 23 kwietnia – jest symboliczna. W tym dniu, w 1616 roku zmarli – Miguel de Cervantes i William Szekspir. Na ten sam dzień przypada również rocznica urodzin lub śmierci innych wybitnych pisarzy, np. – Maurice’a Druona, Halldóra Laxnessa, Vladimira Nabokova, Josepa Pla i Manuela Mejía Vallejo.

Pomysł organizacji tego święta narodził się w hiszpańskiej prowincji – Katalonia.
23 kwietnia jest w Katalonii hucznie obchodzonym świętem narodowym, jako dzień jej patrona – Świętego Jerzego. Zgodnie z długą tradycją w Katalonii obdarowywano w ten dzień kobiety czerwonymi różami, mającymi symbolizować krew smoka pokonanego przez św. Jerzego. Później kobiety zaczęły odwzajemniać się mężczyznom podarunkami z książek.

W Światowym Dniu Książki i Praw Autorskich UNESCO zachęca uczniów, nauczycieli, czytelników z całego świata, a także wydawców i bibliotekarzy – nas wszystkich, do dzielenia się pasją do literatury i wyrażania miłości do czytania za pośrednictwem stron w mediach społecznościowych, takich jak np.: #WorldBookDay

Szczególnego znaczenia nabiera także sieć bibliotek cyfrowych, dająca dostęp do milionów książek, w tym także literatury fachowej, niezbędnej do pracy – bez wychodzenia z domu. Jedną z najwcześniej powstałych jest zainicjowana przez UNESCO i Bibliotekę Kongresu USA Światowa Biblioteka Cyfrowa (World Digital Library), pozwalająca sięgnąć bezpłatnie po ponad 19 tysięcy materiałów z ponad 200 krajów. W Polsce taki dostęp mamy dzięki Polonie i Wolnym Lekturom.A także dzięku subskrypcjom na takich platformach jak Legimi, Empik Go czy Woblink.

Znaczącą rolę w promocji książki i czytelnictwa odgrywa także Sieć miast kreatywnych UNESCO w dziedzinie literatury. Należą do niej dwa polskie miasta; Kraków (od 2013 r.) i Wrocław (od 2019 r.).

Z inicjatywy UNESCO, od dwudziestu lat, co roku 23 kwietnia kolejne miasto staję się Światową Stolicą Książki. W 2021 r. jest nią Tbilisi (stolica Gruzji). W poprzednich latach tytuł ten nosiły: Madryt (2001), Aleksandria (2002), New Delhi (2003), Antwerpia (2004), Montreal (2005), Turyn (2006), Bogota (2007), Amsterdam (2008), Bejrut (2009), Ljubljana (2010), Buenos Aires (2011), Erewań (2012), Bangkok (2013), Port Harcourt (2014), Incheon (2015), Wrocław (2016), Konakry (2017) i Ateny (2018). Szardża (2019), Kuala Lumpur (2020).

Co można zrobić, aby uczcić ten dzień:

• wykonać tzw. żywej okładki, czyli zdjęcia, na którym uczniowie odtwarzają to, co znajduje się na okładce wybranej książki,
• zrobić tzw. sleeveface – zdjęcia z okładką książki, na której jest twarz; uczniowie ustawiają okładkę tak, by stała się ona na zdjęciu częścią ich ciała (ponieważ łatwiej to zrozumieć, oglądając zdjęcia, zachęcam do wpisania hasła „sleeveface” w wyszukiwarkę),
• zrobić zdjęcia pod hasłem „Czytam wszędzie” lub po prostu „Zdjęcie z książką”,
• nagrać krótkiej reklamy dowolnej książki lub booktrailera (nagranie krótkiej adaptacji wybranej książki,
• stworzyć klasowy album pamiątkowy lub inny, np. pod hasłem „Klasa w zdalnym nauczaniu z książką” – oczywiście online, np. na popularnej platformie Canva,

Do plakatu wykorzystane zostały materiały z Pixabay.com:

- Obraz pasja1000 z Pixabay

- Obraz Adina Voicu z Pixabay